Uzaktan eğitim sürecinde çocuklar nasıl beslenmeli?

Yaşamış olduğumuz pandemi nedeniyle hayatımıza dair belirsizlikler devam ediyor. Hem psikolojik hem de fiziksel olarak etkilendiğimiz corona virüs salgını bir çok farklılığı da beraberinde getirdi. Çalışma şartları değişti, eğitim sistemi değişti. Kısaca artık her şey eskisinden çok farklı. 

Bilindiği üzere bugün anasınıfı ve ilkokul 1’inci sınıflarda yüz yüze eğitime geçildi. Ancak öğrencilerin büyük çoğunluğu uzaktan eğitime devam ediyor. Bu süreçte çocukların çalışma ortamından beslenmesine kadar dikkat edilmesi gereken pek çok önemli madde var. 

Çocuklar evde kaldıkları süre ve hareket alanlarının kısıtlanması ile birlikte aslında pek çok hastalığa da açık hale geliyorlar. Kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, beslenme problemleri ve obezite, büyüme geriliği, teknoloji bağımlılığı ve psikolojik problemler gibi çocukları hedef alan pek çok hastalık mevcut.

Peki bu süreçte ebeveynlere nasıl bir sorumluluk düşüyor? Çocukları online eğitim gören aileler ne yapmalı? Konu ile ilgili olarak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Murat Doğan’a danıştım. Doğan, bu süreçte özellikle çocuklarda beslenmenin ve hareket etmenin önemine dikkat çekiyor. Covid-19 hastalığı ile yeni sonbahar/kış sezonuna girerken çocukların bağışıklıklarını güçlendirmek ve derslere olan ilgilerini arttırmak mümkün. 

“Çocuğunuzu ve öğrenme süreci için genel duygu durumunu gün içerisinde sürekli kontrol etmek gerekir. Güne iyi başlamak, çocuğunuzun motivasyonu , odaklanması ve ders yapma isteğini olumlu yönde etkileyecektir. Duygu durumu kontrolü gün içinde gerçekleşecek akademik faaliyetlere kıyasla daha fazla öneme sahiptir. Ait olma, iyi hissetme, bağlı olma gibi duygular öğrenmeye çok ciddi katkı sağlar.” diyen Dr. Murat Doğan şöyle devam etti:

Örneğin çocuğunuz üzgünse veya yalnız hissediyorsa verimli olamayacak, öğrenme süreci sıkıcı gelecektir. Bu amaçla genelde gün içerisinde enerjik ve mutlu olabilmesi için bazı vitamin ve minerallerde büyük öneme sahiptir. Çinko desteği ,C vitamini, beyin gelişimi ve odaklanma için fosfolipitler (fosfatidilserin, fosfatidilkolin vb) önemlidir. Büyüme ve kas yapısı için aminoasitler (arginin, serin , kolin vs) alımda mutlaka desteklenmelidir. Bu yönde destek sağlayan gıda takviyeleri ile çocuğumuz desteklenebilir.

Uzaktan eğitim sürecinde çocukların beslenmesine dikkat!

Doğan çocukların beslenmesi ile ilgili de bazı bilgiler verdi: Genelde çocuklarımız can sıkıntısı veya hareket etme isteği nedeniyle aşırı bir enerji sarf ederler. Evde kalma veya ev içerisinde ödev yapma bir şekilde yapılmasa bile okul içerisindeki disiplin telafi şansı doğuruyordu. Fakat okullarda ki uzaktan eğitim nedeniyle artık disiplin ve eğitime odaklanma aile bireylerine düşmektedir. Buradaki önemli noktalardan biri de artık ev içerisinde enerji tüketimi azalan ve bilgisayar başında kalan çocuklarda beslenme bozukluğu açığa çıkarak, çocukları obezite riskiyle karşı karşıya bırakmaktadır. Özellikle gelişim döneminde olan çocuklarda beslenmenin rolü oldukça önemlidir. Yeterli ve dengeli beslenme beyin gibi nörolojik organların gelişimine de katkı sağlayabilmelidir. Bu noktada eğitimin çocuğa sağlayacağı önem kadar, çocukların evde daha verimli olabilmeleri ve konsantrasyonu sağlayabilmeleri için beslenmelerine de dikkat edilmesi gerektiğine işaret etmektedir.

Vitamin desteği önemli

Beslenmede vitamin desteğinin önemine değinen Doğan, “Öğünlerde özellikle mineral ve vitamin desteğini sağlayabilmek için sebze ve meyve porsiyonları sunulmalı genelde 5 öğüne bölünerek enerji desteğine katkı sağlanmalıdır. Meyve ve sebzeleri el altında ve yemeye hazır tutarak çocukların sağlıklı atıştırmalıklar seçmelerini kolaylaştırmak önemlidir. Meyve ve sebzeler bol su ile yıkanarak tüketilmeli, tarım ilaçlarının zararlı etkilerinden dolayı iyi tarım uygulamaları ile üretilmiş olanlar mümkün olduğunca tercih edilmelidir.” tavsiyesinde bulunarak sözlerini sürdürdü:

Vitamin ve mineraller yönünden ilave gıda desteği için diğer iyi atıştırmalıklar arasında tercih edilebilecekler; süt/kefir/yoğurt ve peynir, şekersiz fıstık ezmesi, tam tahıllı kraker yer almaktadır.

Protein alımı büyüme ve gelişim için önemlidir. Yağsız veya az yağlı et, tavuk ,balık, yumurta, kurubaklagil gibi besinler en az iki öğünde protein kaynağı olarak tüketilmelidir.

Kabızlık ve sağlıklı bağırsak mikrobiotası için lifli besinleri de tüketmek önemlidir. Çocukların besinlerinde lif düzeyini artırmak için tam tahılları ürünleri tercih etmenizde fayda vardır.

Beslenme de yağ tüketimi de belirli standartları sağlayabilmelidir. Omega 3 ve diğer sağlıklı yağlardan zengin olmalıdır. Özellikle fosfolipitler (fosfatidilserin, fosfatidilkolin, fosfatidiletanolamin vb .) yönünden beslenmeye odaklanma, beyin hücre zarı yapısının oluşumuna katkı sağlamaktadır. Bu besinleri sağlayan gıda takviyeleri de mevcuttur.

Kızarmış yiyeceklerden kaçınarak ızgara, buharda veya fırında pişirme ve buğulama gibi daha sağlıklı pişirme yöntemlerini seçerek yağ alımını sınırlamak gerekir. Fast food ve cips/şeker gibi düşük besin değerliği olan atıştırmalıkları kısıtlandırarak onlar yerine ceviz,badem, fındık gibi biyoyararlılığı yüksek olan sağlıklı yağ çeşitlerini ekleyin.  

Şekerli ve asitli içecek tüketimi sınırlandırılarak, daha çok su içimine teşvik ederek sağlıklı beslenmesine yardımcı olmaya çalışmak doğru olacaktır.